Stap 1: een student van de universitaire lerarenopleiding van de KU Leuven kiest ervoor een deel van zijn stage in de grootstad Brussel te doen. Hij dompelt zich in een eerste fase onder in de bredere context van zijn stageschool: hij leert de buurt van de school kennen, laat er zich rondleiden door een aantal leerlingen van zijn stageschool, krijgt de kans om met ouders en leerlingen te praten over school, toekomstdromen, leren en leven in Brussel….
Stap 2: De student observeert een aantal lessen van ervaren leerkrachten in zijn Brusselse stageschool. Hij doet dat samen met studenten van de lerarenopleiding op bachelorniveau. In de tweede graad secundair onderwijs volgen de twee studenten lessen van verschillende vakken en reflecteren ze nadien samen over de lessen die ze gezien hebben, de manier waarop taal in alle lessen door de leerkrachten en leerlingen werd gebruikt om leren te bevorderen, de werkvormen, de interactie, de materialen….
Stap 3: Er worden leerunits gevormd waarbij alle studenten van de universitaire lerarenopleiding en bacheloropleiding die op deze stageschool hun stage uitvoeren, de leerkrachten van de school die de studenten begeleiden, de lerarenopleiders die de studenten begeleiden en pedagogisch begeleiders SAMEN nadenken over de lessen die de leerlingen observeerden en de stagelessen die de studenten zullen geven. De leerunits denken vooral na over de manier waarop via binnenklasdifferentiatie kan worden ingespeeld op de ruime niveauverschillen in de klas, over het taalontwikkeld karakter van alle lessen en over de manier waarop abstracte lesinhouden kunnen gekopppeld worden aan de concrete leefwereld van de leerlingen. In de leerunits wordt iedereen door iedereen geholpen. Lesvoorbereidingen worden samen onder de loep gelegd en er wordt daarbij beoordeeld in welke mate alle leerlingen kansen krijgen om tot leren te komen. De leerunits doen suggesties, de student in kwestie neemt uiteindelijk de beslissing hoe hij zijn lessen wil vormgeven.
Stap 4: De studenten geven hun lessen en worden daarbij geobserveerd door een stagementor en een lerarenopleider. Sommige studenten geven de lessen per twee in een vorm van co-teaching: daarbij wordt een student van de universitaire lerarenopleiding aan een student van de bacheloropleiding gekoppeld in de tweede graad (bijvoorbeeld in een vakoverstijgend project), of krijgen twee studenten van de universitaire lerarenopleiding de kans om te team-teachen, en samen met elkaar en van elkaar te leren.
Stap 5: In de leerunits worden de lessen opnieuw SAMEN besproken. Zowel sterke momenten waarop de leerlingen intensief participeerden als de momenten waarop het leerrendement veel lager lag, worden besproken. De groep bedenkt alternatieven voor de dingen die minder goed liepen. Over de verschillende vakken heen probeert de leerunit werkzame principes voor krachtig onderwijs af te leiden uit de analyse van de besproken lessen en deze te koppelen aan onderzoeksgebaseerde, vakdidactische en vakoverstijgende inzichten. Daarbij wordt ook in rekening gebracht wat de leerlingen van de lessen dachten.
Stap 6: De studenten lerarenopleiding getuigen op een studiedag voor mede-studenten (die niet in dit traject zaten) en voor lerarenopleiders wat zij uit deze ervaring hebben geleerd.
Kenmerkend voor deze aanpak is dat onderwijs wordt benaderd als een gezamenlijke uitdaging; dat op deze stageschool de stages van de student talen (op universitair niveau), de student geschiedenis (op universitair niveau) en de student talen-geschiedenis (op bachelor-niveau) niet volledig los van elkaar gebeuren, maar mekaar voortdurend bevruchten; dat studenten zo ervaren wat de meerwaarde van team-teaching en team-denken kunnen zijn; dat studenten ervaren dat ze beter les kunnen geven aan bepaalde leerlingen als ze meer weten over de context waarin die leerlingen zich bevinden; dat omgaan met diversiteit in de klas via de leerunits door diversiteit wordt gevoed. Van mij mag dit soort stage een rage worden….
(Deze bijdrage werd sterk geïnspireerd door het INDIGO-project dat momenteel (met financiële steun van de stichting Porticus) wordt uitgevoerd door de Specifieke Lerarenopleiding van de KU Leuven en de geïntegreerde lerarenopleidingen van Groep T, KH Leuven (UCLL) en Thomas More).
DUURZAAM ONDERWIJS 
Knap project! Beginnende leraren staan er al te vaak alleen voor. Hoe moeilijker de job en/of de context ervan worden, hoe sneller ze afhaken. Dat zien we al enkele jaren gebeuren. Op deze manier creëer je een community-gevoel en daaraan gekoppeld meer expertise en vertrouwen. Alleen zou je dat gevoel moeten kunnen bestendigen wanneer het er echt op aankomt, in de dagelijkse praktijk. Online bijvoorbeeld?
Ben het helemaal eens met Jan: knap project. Ik vind het ook een bron van inspiratie voor stagevernieuwing. De rage hoeft er niet overal hetzelfde uit te zien. De essentie lijkt me duidelijk: samen leren op de stageplek én niet over de hoofden van de leerlingen (en hun buurt) heen, maar hen er juist bij betrekken. Kris, waar kunnen we wat meer te weten komen over het project en vooral de studiedag waarover je spreekt?
Jan, al denk ik dat er meer nodig is: we hebben in Antwerpen ondertussen zo een online community hé, ze luister naar de naam ELAnt: Expertisenetwerk leren in Antwerpen.
De studiedag (met getuigenissen van alle betrokkenen) zal hoogstwaarschijnlijk plaatsvinden op 26 mei 2016. Ik hou jullie alleszins op de hoogte, maar er zal voldoende ruchtbaarheid aan gegeven worden, wees gerust..
Ik vind dit een enorm sterk initiatief. Niet alleen omdat er meer steun wordt aangeboden vanuit verschillende hoeken maar omdat er nadruk wordt gelegd op aanvullend werken met elkaar. Leerkracht worden en zijn draait niet om individualisme maar om teamwork. Niet voor niets worden er vagroepen samengesteld in het onderwijs. Alles wordt uitgevoerd met oog op optimalisatie in het onderwijs.
Zelf ben ik bezig met mijn laatste opleidingsfase op bachelorniveau en ik ben zeer tevreden met mijn keuze. Didactisch worden wij zeer sterk opgeleid en er is oog voor zeer veel zaken die je in het onderwijs kan tegenkomen. Inhoudelijk worden we ook opgeleid maar ik denk dat we op dat vlak zeker wat kunnen bijleren van de student met een universitaire lerarenopleiding.
Bewust heb ik ervoor gekozen om mijn lerarenopleiding in Brussel te doen (Odisee, voormalige HUB). Niet enkel omdat het een bruisende stad is maar ook omdat deze zo multicultureel is. En je leert nergens beter omgaan met al deze culturen, ‘mindsets’, dan in de Brusselse context zelf (als je kiest voor stages in Brussel natuurlijk). Daarom vind het het zeker interessant voor de studenten van Leuven om eens een kijkje te komen nemen in Brussel en te zien wat er allemaal gaande is. Het is me al regelmatig opgevallen dat deze zich wat terughoudend gedragen en dit is onnodig. Het is een uitdaging, daar moeten we niet over liegen maar met de nodige steun en feedback kan er heel wat bereikt worden!
Ik heb er zeker geen bezwaar tegen om in units te werken. Met twee sta je sterker en op die manier kan je de goede eigenschappen/sterktes en inhouden samenvoegen tot één sterk geheel. De taken kunnen verdeeld worden en het nadenken doe je niet meer alleen. Ik ben zeker geïnteresseerd om dit een keer toe te passen gedurende een stage maar ook in het toekomstige werkleven.
Ik denk dat het belangrijk is om als leerkracht bewust om te gaan met alle aspecten uit het onderwijs: de diversiteit, de taalniveaus, de sociale situaties, e.d. Het is dus belangrijk dat er observatie met feedback vooraf gaat aan de uitvoering en feedback achteraf. De twee cruciale elementen in het onderwijs zijn communicatie en instructie, zonder deze twee zouden we geen goed onderwijs hebben en daarom kan ik dit project enkel maar toejuichen.
Het project zit goed in elkaar! Zeker voor masterstudenten, maar ook bachelorstudenten die net beginnen aan de opleiding, is dit een echte aanrader. Op deze manier krijgen zij voldoende ondersteuning en dit zal op zijn beurt de motivatie verhogen. Tegenwoordig word je nogal vaak voor de leeuwen gegooid als stagiaire en heb je geen flauw benul van wat je te wachten staat. Door de leerunits op voorhand te organiseren, kan je dit al eens bespreken en hoor je de verschillende mogelijkheden over hoe een les aan te pakken. Ook vind ik een Brusselse school zeker een meerwaarde tijdens je opleiding. Je hoort wel vaker zeggen dat als je in Brussel kan lesgeven, je overal kan lesgeven en naar mijn mening klopt dit. Zeker een goed project met veel pluspunten dus!
Ik vind dit een zeer mooi initiatief! Alles in het onderwijs staat in het teken van teamwork waardoor ik een voorstander ben van co-teaching. Zelf zit in mijn laatste jaar van de bacheloropleiding. Van alle stages die ik deed, heb ik slechts twee keer met een medestudent voor de klas gestaan, wat ik jammer vind. Je leert veel van de manier waarop de andere lesgeeft, maar ook de manier waarop hij bepaalde leerstof aanbrengt. Je vult de mindere kanten van elkaar aan, waardoor je sterker staat. Door steeds te overleggen in groep én ook aan de leerlingen zelf te vragen wat ze van de les vonden, ligt het leerrendement zeker hoger. Iedereen beleeft de les op een andere manier. Zo kom je te weten om welke reden(en) de ene leerling je leg begrijpt en de andere niet. Voor een Brusselse context kiezen, vind ik zeker een meerwaarde. Het multiculturele is een verrijking voor elk individu! Ook leer je pas omgaan met verschillende culturen als je er middenin zit. Voor mij is deze stage een echte aanrader!
Mooi project! In het eerste jaar van de bacheloropleiding Secundair Onderwijs op Odisee staan studenten in units voor de klas. Dit werkt drempelverlagend en heel motiverend. Bij het organiseren van een les komt zoveel kijken. Je staat dan voor de klas en hoopt niet af te gaan. Een collega-student aan je zijde kan in dat geval wonderen doen. Ik spreek uit eigen ervaring.
Ik vond als eerstejaarsstudent die stage geweldig. We stonden met z’n drieën voor de klas. Elkeen sprak zijn sterktes aan, met een overweldigende synergie als resultaat. Het krikt je zelfvertrouwen op en je leerlingen krijgen bovendien extra veel aandacht.
Het zorgt er ook voor dat het lesgebeuren efficiënter en leuker verloopt. Zeker in het kader van gedifferentieerd lesgeven biedt co-teaching zoveel mogelijkheden. Wat mij betreft mag dit concept sterk gepromoot worden in het onderwijs. Het zou mooi zijn als in de toekomst elke klas mag rekenen op twee à drie lesuren per week co-teaching.
Voor leerkrachten kan dit concept heel leerrijk zijn. Vandaag doet iedereen een beetje zijn ding in de klas zonder al te veel “pottenkijkers”. Door in team te werken zal je je aanpak ook steeds aan elkaar moeten uitleggen en verantwoorden. Dit kan voor velen een hele openbaring zijn, want niet iedereen is even goed onderlegd in didactiek. Je deelt kennis en ervaring met elkaar, en dat zorgt voor heel wat leerwinst en nieuwe ideeën. Dit project heeft alvast mijn steun!