Tweemaal slecht nieuws voor leerlingen van lagere socio-economische afkomst:
– Ze scoren significant slechter voor wiskunde-competenties dan leerlingen van hogere socio-economische status, met name voor het gebruiken van wiskundige kennis om authentieke problemen op te lossen;
– Ze krijgen in het onderwijs vaak onvoldoende kansen om deze belangrijke hedendaagse competenties te ontwikkelen.
Wie het recente OESO-rapport “Equations and inequalities. Making mathemathics accessible to all” leest, wordt niet bepaald vrolijk. In een samenleving waarin het kunnen toepassen van wiskundige kennis in allerlei situaties voor iedereen aan belang heeft gewonnen, kunnen we ons een dergelijke sociale kloof niet veroorloven. Van prijsbewust consumeren tot het verantwoord omgaan met aantallen, dosissen en afmetingen in het dagelijkse leven en op de arbeidsmarkt: op wiskundig vlak moeten we allemaal op onze tellen passen.
Leerlingen van lagere socio-economische afkomst blijken vaker in studierichtingen, klassen en niveaugroepen te zitten waar de eisen qua wiskundige geletterdheid niet hoog genoeg liggen. Het wiskunde-onderwijs is er onvoldoende gericht op het functioneel aanwenden van wiskundekennis en de leerlingen worden te weinig uitgedaagd om meer te doen dan basisbewerkingen mechanisch uit te voeren. De OESO waarschuwt in dit verband voor de negatieve gevolgen van te strakke niveaugroeperingen, te vroege “streaming” en segregatie van leerlinggroepen, en het te vroeg doorvoeren van de studiekeuze. In de zogenaamd “zwakkere” groepen dreigen de kwaliteit en het niveau en de levensechtheid van het wiskunde-onderwijs snel te dalen.
Hoe kan het beter? De OESO wijst op de mogelijk positieve impact van samenwerkend leren in heterogene groepen, de integratie van ICT in het onderwijs en het integreren van wiskundig redeneren in allerlei vakken van het curriculum. In dit verband is het ook cruciaal dat leerkrachten zich kunnen professionaliseren op het vlak van differentiatie en het omgaan met heterogene groepen. Een goede afwisseling van uitdagende wiskundetaken in heterogene groepen en specifieke, gedifferentieerde hulp voor leerlingen op hun eigen niveau, waarbij de lat en de verwachtingen voor iedereen hoog blijven liggen, kan een belangrijk verschil maken.
Het is ook belangrijk dat leerlingen positieve attitudes opbouwen rond wiskunde-onderwijs. Dat kan onder andere door met interessante en uitdagende opdrachten te werken, leerlingen autonomie te geven (bijvoorbeeld door hen eigen keuzes te laten maken), leerlingen systematisch van positieve en taakgerichte feedback te voorzien, en het nut van wiskundig redeneren voor allerlei situaties in het echte leven in de verf te zetten. Voor de methode-ontwikkelaars heeft de OESO dus ook een boodschap: we hebben wervende, 21ste-eeuwse, uitdagende wiskundemethodes nodig die leerlingen kansen geven om tot realistisch wiskundig redeneren en probleemoplossend denken te komen. En we hebben het ook over de “globalisering” van het 21ste-eeuwse onderwijs: sloop de grenzen tussen vakken, laat wiskundige competenties vrijelijk over de grenzen van vakken, klassen en leerjaren vloeien. Als binnen het PISA-onderzoek de onderstaande vragen aan leerlingen worden gesteld, dan gaat het dus niet alleen over het vak wiskunde, maar over het hele curriculum; dan gaat het niet alleen over leerlingen met veel uren wiskunde, maar over alle leerlingen:
Hoe vaak moet je op je school het volgende soort taken uitvoeren?
– op basis van een dienstregeling berekenen hoe lang een trein nodig heeft om van het ene naar het andere station te rijden
– uitrekenen hoeveel duurder een computer wordt na het toevoegen van de BTW
– uitrekenen hoeveel vierkante meter tegels je nodig hebt om een vloer te betegelen
– de inhoud van grafieken begrijpen die in een wetenschappelijk artikel staan
– de reële afstand berekenen tussen twee plaatsen op een kaart met een schaal 1:10.000
– het wekelijkse elektriciteitsverbruik van een toestel berekenen.
http://www.oecd.org/edu/equations-and-inequalities-9789264258495-en.htm
Klik om toegang te krijgen tot Equations%20and%20Inequalities-infographic-ENG.pdf
DUURZAAM ONDERWIJS 