De eindexamenmaand is weer aangebroken. Ook aan de lerarenopleidingen. Binnen een maand behalen honderden studenten aan de hogescholen en universiteiten hun diploma van leraar. Iets later zal u hun sollicitatiebrieven in uw mailbox vinden. Geloof ons vrij (want we spreken uit ondervinding): ze staan te popelen om met uw leerlingen aan de slag te gaan. Wij, lerarenopleiders, hebben hen tijdens de afgelopen maanden zien uitgroeien tot zelfzekere, bekwame, zorgzame, bezielde leerkrachten die hun vak met passie willen onderwijzen. Wij, lerarenopleiders, hebben een vraag aan u: draag goed zorg voor hen. Zorg er niet alleen voor dat ze kunnen starten, maar ook willen blijven.

We weten uit onderzoek van het Steunpunt Onderwijsonderzoek, en uit internationaal onderzoek, dat schoolleiders een uitermate belangrijke rol spelen in het terugdringen van het aantal jonge leraren die het onderwijs na minder dan drie jaar verlaten. We weten dat een aantal maatregelen die schoolleiders kunnen nemen voor jonge leraren een groot verschil kunnen maken. Ten eerste, omring hen goed. Jonge leraren zijn sterker geneigd om in het onderwijs te blijven als ze niet alleen kunnen genieten van een goede aanvangsbegeleiding op school, maar ook dagelijks omringd worden door collega’s bij wie ze terecht kunnen voor morele, praktische en inhoudelijke steun. Elke maatregel die schoolleiders nemen om de collegiale samenwerking en teambuilding op school te verhogen, draagt niet alleen bij tot de algehele onderwijskwaliteit, maar ook tot het welbevinden van starters. Daar zijn niet altijd ingewikkelde maatregelen voor nodig. Bijvoorbeeld, door het vrijroosteren van een graad-collega, parallelcollega of leraar van hetzelfde vak of hetzelfde jaar stijgt de kans dat de jonge leraar binnen de schooluren en binnen de schoolmuren overleg kan plegen met meer ervaren naaste collega’s.

Ten tweede, betrek jonge leraren in het samenstellen van hun lessenpakket. Probeer een evenwichtige, aantrekkelijke, haalbare opdracht voor hen samen te stellen, en besef dat zeker een jonge leraar nog heel wat opstarttijd nodig heeft om te wennen aan de administratieve verplichtingen en bijkomende taken van het lerarenberoep. Zoek naar manieren om de administratieve overlast voor jonge leraren binnen de perken te houden en geef hen ondersteuning van meer ervaren collega’s bij het opstellen van jaarplannen en het organiseren van oudercontacten. Pols regelmatig hoe het met hen gaat, en doe dat informeel. Geef de jonge leraar vertrouwen en autonomie in de eigen klas, maar overweeg om vormen van co-teaching en intercollegiale observatie voor jonge leraren te organiseren zodat ze zich tijdens hun startjaren ondersteund voelen in het uitvoeren van hun complexe lesopdracht. Overigens kunnen ook de leerkrachten met meer onderwijskilometers op de teller veel opsteken van co-teaching met hun jongere collega’s. Ga aan het einde van een schooljaar het gesprek aan met de jonge leerkracht over de samenstelling van zijn lessenrooster tijdens het volgende jaar: luister naar zijn/haar noden, verwachtingen, wensen, en zorg voor transparantie en continuïteit.  

In een notendop: koester onze jonge talenten. Koester hun innoverend vermogen en frisse ideeën, en erken hun nood aan ondersteuning. Investeer in hun groei, en daardoor in de groei van onderwijskwaliteit op heel uw school. Ga voluit voor het behoud van de glunder die op hun gezicht prijkt als ze straks, begin juli, met heel veel trots hun lerarendiploma in ontvangst nemen. Wij, als lerarenopleiders, zullen u er eeuwig dankbaar voor zijn.

Kris Van den Branden, Peter Van Damme en Gino Bombeke

Lerarenopleiders Educatieve Master Talen, Faculteit Letteren, KU Leuven