Uit een grootschalig  onderzoek van de University of London (Institute of Education) blijkt dat ‘reading for pleasure’ (lezen voor je plezier) bij leerlingen tussen 10 en 16 een zeer positieve impact heeft op hun woordenschat, spellingvaardigheden en… prestaties voor wiskunde. Zeer opvallend is dat voor deze leerlingen het effect van vaak “lezen voor je plezier” sterkere effecten op hun schoolprestaties had dan de opleiding van hun ouders. Voor 5-jarige kinderen bleek er een sterk effect uit te gaan van ouders die voorlezen. Het is belangrijk om te onderstrepen dat het bij “lezen voor je plezier” door de 10- tot 16-jarigen niet alleen om verhalen en boeken (fictie) ging, maar ook om bijvoorbeeld het lezen van de krant voor je plezier.

Vooral het verband met wiskundeprestaties was voor de onderzoekers  een verrassing. Zij opperen de verklaring dat jongeren die vaker lezen, oefenen in het leren omgaan met nieuwe informatie, en dat is een competentie die belangrijk is in veel vakken van het curriculum.

Het valt dus niet te verbazen dat de onderzoekers ervoor pleiten dat alle betrokken partijen (ouders, leerkrachten, overheid, organisaties die lezen bevorderen) leesplezier bij de jeugd nog sterker proberen te stimuleren. In deze moderne multimediale tijden lijkt dat lastig: jongeren krijgen zoveel andere prikkels aangeboden, vooral via de computer en sociale media. Maar dat laatste kan net een troef zijn: moderne technologie kan leesplezier immers ook vergroten, onder andere via e-readers, de beschikbaarheid van digitale kranten op het web, weblinks naar verfilmingen van verhalen en romans, en de mogelijkheden die jongeren hebben om zelf een filmpje te maken rond een gelezen verhaal of het op een creatieve manier met anderen te delen. Moderne technologie kan dus een zeer krachtige bondgenoot van leesplezier zijn, eerder dan een concurrent of vijand.

Het Londense onderzoek is ook erg prikkelend wat de leeftijdsgroep betreft bij wie de sterkste effecten van leesplezier werden gevonden. Tussen 10 en 16 jaar gaat leesplezier immers vaak verloren: ook in Vlaanderen zijn er aanduidingen (bijvoorbeeld vanuit het PISA-onderzoek) dat veel  15-jarigen  niet graag meer lezen. Het onderwijs kan een heel belangrijke rol spelen in de houding van jongeren ten opzichte van leesmateriaal. We hebben in het onderwijs een uitgesproken leesvriendelijke leeromgeving nodig, met:

– een leesdidactiek die een brede waaier aan keuzemogelijkheden aan jongeren aanbiedt (met keuzes uit fictie en non-fictie in plaats van alleen maar teksten die door iedereen MOETEN gelezen worden);

– motiverende activiteiten waarbij de jongeren hun leeservaring op een positieve, creatieve manier verwerken en met anderen delen;

– een slim gebruik van digitale hulpmiddelen en sites als Boekenzoeker.org om leerlingen aan gepast, nieuw en uitdagend leesvoer te helpen;

– leerkrachten die hun eigen liefde voor lezen overdragen op de leerling.

Zulk een leesvriendelijke leeromgeving kan wel degelijk een groot verschil maken, zo leert het Londense onderzoek. Leesvoer voedt naast taalvaardigheid en wiskundekennis immers ook de creativiteit, relatievaardigheden, en de kennis van de wereld van leerlingen. Lezen voedt de persoonlijkheidsvorming van jonge mensen in een cruciale fase van hun ontwikkeling; de houding tegenover lezen die zij in deze fase opbouwen zal grotendeels bepalen hoe ze later zelf als ouder het leesplezier van hun kinderen zullen stimuleren.

Misschien moeten we in de hervormde eerste graad van het secundair gewoon één uur “vrij lezen” invoeren. Voor alle leerlingen!

Meer lezen?

http://www.ioe.ac.uk/89938.html